Viertien Verschillende aanpakken
Bijna tweederde van de geselecteerde gemeenten zetten met een stapsgewijze aanpak in op isolatie en hybride warmtepompen als tussenoplossing. Eerst wordt het energieverbruik verlaagd en later wordt er overgestapt op een duurzame warmtebron. In deze derde en laatste selectieronde aardgasvrije wijken is gericht uitgevraagd op stapsgewijze aanpakken zodat gemeenten ook hiervan kunnen leren. De overstap naar aardgasvrij moet wel voor 2040 gemaakt worden. Twee proeftuinen gaan in verschillende contexten aan de slag met een (zeer) lage temperatuur (ZLT) warmtenet en aquathermie: in een historische binnenstad langs de gracht en in een met water omringd dorp. Er zijn ook aanpakken met zonthermie als bron zoals de PVT-systemen (een combinatie van een zonnecollector en een PV-paneel) met kleine wijknetten en een warmte-koude netwerk met de inzet van zonnewarmte en seizoensopslag.
Uitvoerbaar, betaalbaar en met draagvlak
De selectie van de proeftuinen is gebaseerd op een voorstel van de Adviescommissie aardgasvrije wijken. Daarin zijn programmapartners, stakeholders en wetenschappers vertegenwoordigd. Behalve de gezochte variatie in aanpakken is bij alle plannen nadrukkelijk gekeken naar de uitvoerbaarheid, betaalbaarheid en betrokkenheid van bewoners. In bijna alle aanpakken wordt intensief samengewerkt met bestaande bewonerscollectieven en is er veel aandacht voor het borgen van de betaalbaarheid. Opvallend in de derde ronde is dat de samenwerking met lokale partijen nog steviger is verankerd dan eerder en er wordt samengewerkt met universiteiten en kenniscentra. In veel aanpakken wordt vanuit een brede gebiedsvisie gewerkt. Zo zijn er grote gemeenten met een aanpak waarbij (energie)armoede en leefbaarheid centraal staan en plattelandsdorpen waar de aanpak aardgasvrij gecombineerd wordt met bijvoorbeeld die van krimp en vergrijzing, werkgelegenheid en levensloopbestendigheid van woningen.