Vergunningsverlening, Toezicht en Handhaving (VTH)-stelsel

De provincies, gemeenten, waterschappen, de rijksoverheid, omgevingsdiensten en alle andere toezichthoudende instanties en uitvoeringsorganisaties (zoals de ILT) vormen samen het VTH-stelsel. Samen met al deze partijen zet het IPO zich in voor een zo goed mogelijke uitvoering van de taken op het gebied van vergunningverlening, toezicht en handhaving. We zorgen er bovendien voor dat de bevoegdheden en taken door de verschillende provincies zoveel mogelijk op dezelfde manier worden toegepast. In het Interbestuurlijke programma VTH (programmaplan versterking VTH-stelsel) werken we met andere partijen (ministeries -IenW, -JenV, -BZK, ODNL en de VNG) samen aan het verbeteren van het VTH stelsel. In het IBP-VTH worden de aanbevelingenDeze link opent in een nieuw tabblad van de Cie. Van Aartsen verder uitgewerkt.

De landelijke kwaliteitscriteria voor vergunningverlening, toezicht en handhaving (VTH) zijn vernieuwd. De nieuwe versie, Kwaliteitscriteria 3.0 voor uitvoering en handhaving krachtens de Omgevingswet, is op 25 september 2024 vastgesteld en is gaat in op 1 januari 2025.

De landelijke kwaliteitscriteria voor vergunningverlening, toezicht en handhaving (VTH) zijn vernieuwd. De nieuwe versie, Kwaliteitscriteria 3.0 voor uitvoering en handhaving krachtens de Omgevingswet, is op 25 september 2024 vastgesteld en is gaat in op 1 januari 2025. Deze set bestaat uit vier onderdelen:

Deel A – Inleiding en toelichting
Deel B – Criteria voor de kritieke massa van een organisatie
Deel C – Procescriteria voor VTH-uitvoering
Deel D – Competentieprofielen

Uniforme Kwaliteit in de Uitvoering

Het is belangrijk dat de doelen van de Omgevingswet goed worden uitgevoerd door alle overheden. Dit vraagt om een uniforme en goede uitvoering. Kwaliteitscriteria helpen overheden om hun diensten te verbeteren.

Geschiedenis en Toekomst Landelijke Kwaliteitscriteria

De eerste criteria voor toezicht en handhaving werden in 2005 ontwikkeld. In 2012 zijn daar criteria voor de kritieke massa (Deel B) en procescriteria (Deel C) voor VTH toegevoegd. Met de komst van de Omgevingswet is in 2022 Deel B aangepast naar versie 2.3, en zijn is een nieuw Deel D Competentieprofielen toegevoegd.

Er is een breed gedragen gevoel dat voldoen aan kwaliteitscriteria belangrijk is en blijft. De nieuwe versie 3.0 is tot stand gekomen onder het Interbestuurlijk Programma Versterking VTH (juni 2022 – september 2024). De nieuwe versie 3.0 is tot stand gekomen door bijdragen van meer dan 40 organisaties en meer dan 600 reacties op een consultatie. De criteria zijn en blijven in één document verzameld. Voor de toekomst zullen de kwaliteitscriteria actueel gehouden worden.

Reikwijdte en verplichting

Artikel 18.20 van de Omgevingswet verplicht alle betrokkenen om aandacht te besteden aan de kwaliteit van uitvoering en handhaving. Dit kan bijvoorbeeld via een verordening. Artikel 18.23 gaat over de basistaken, waarbij de kwaliteitsnormen in een verordening moeten worden vastgelegd.

De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) en het Interprovinciaal Overleg (IPO) hebben een modelverordening opgesteld. De modelverordening gaat uit van een brede verantwoordelijkheid van gemeenten en provincies voor kwaliteit. De modelverordening verwijst naar de meest actuele set van criteria. Voor de overig VTH-taken geldt een zorgplicht volgens art. 18.20 Omgevingswet, waarbij de invulling vrij is.